Fysieke socialisatie in relatie met HD en ED

Fysieke socialisatie

Wat bedoelen we hiermee?
Inmiddels weet bijna iedereen wel dat een pup goed gesocialiseerd moet worden.
De meeste fokkers bieden hun pups verrijking aan in de vorm van speelgoed, balanceer materiaal etc. Als de pups wat ouder zijn mogen ze in de tuin of in huis rondlopen. De pups krijgen bezoek van aankomende pup kopers en komen zo in contact met andere mensen en kinderen. Dat is over het algemeen wel goed geregeld.
Mentaal hebben de pups dan al wel wat bagage opgedaan, het is een stukje sociale socialisatie.

Fysieke Socialisatie: in de context met HD en ED:


De pups hebben vanaf 4 weken oud de beschikking over veel speel-, loopruimte.
Er wordt gewandeld, de pups worden uitgedaagd op moeilijk begaanbaar terrein (puin).
De pups klimmen, lopen, buitelen door mul zand.
De pups gaan vanaf 6 weken oud door een puppy stormbaan.
Door de pups letterlijk de ruimte te geven, de pups fysiek te stimuleren

en te activeren en uit te dagen wordt het gehele lijf in conditie gebracht.
De pups ontwikkelen sterkere spieren, pezen en botten.
Dit zie en voel je bij de pups, ze zitten letterlijk steviger in elkaar. 
Sinds dit programma voor de pups gehanteerd wordt is er geen één pup,

en écht geen één pup nog gediagnosticeerd op latere leeftijd met HD en/of ED problemen.

Wat wordt er met fysieke socialisatie bedoeld?
Een pup ontwikkelt zich in de eerste maanden razendsnel. Per dag zie je een pup ontwikkelen. Een oplettende fokker ziet dat met 2-2,5 weken oud een pup al van zijn nestgenoten en moeder wegloopt om ergens anders te gaan plassen. Ook al “loopt” de pup nog niet echt, wiebelt, waggelt meer, toch zit dit er van nature al in. Hebben pups de mogelijkheid om daadwerkelijk op een plek te plassen en op een andere plek te gaan liggen, dan zie je dat een pup niet in zijn eigen plas gaat liggen. Hoe ouder een pup wordt, hoe verder hij zich van het nest af wil ontlasten.
Met andere woorden, de pup wil zijn nestplaats en leefruimte zo schoon mogelijk houden.
Vanaf 3-3,5 weken oud plast en poept een pup al op een kattenbak.
Vanaf 4,5 - 5 weken oud doet een pup het liefst zijn behoefte op gras.
Vanaf 6,5 weken oud wil een pup al liever niet meer poepen/plassen op hun puppyweide, op die leeftijd zie je al dat ze het op kunnen houden en zich ontlasten wanneer ze uitgelaten worden. De mogelijkheid is er nog wel, en toch prefereren de pups om zich te ontlasten op de uitlaatrondes voordat ze naar de puppyweide gaan. Of voordat ze naar binnen gehaald worden (in huis) en daar in de bench gaan en voer krijgen.
Fysieke socialisatie is het optimaal ontwikkelen van lichaamsbesef, balans, evenwicht en motoriek.

Lichaamsbesef, balans, evenwicht, motoriek

Lichaamsbesef is o.a. belangrijk voor ruimtelijke oriëntatie: wat is boven, onder, voor, achter, hoe diep is diep, hoe hoog is hoog, enz. Ruimtelijke oriëntatie is nodig voor het leren inschatten waar je wel of niet langs kunt, al dan niet met een baas aan je zijde (obstakels voor een blindengeleidehond).
Ruimtelijke oriëntatie is nodig om routes te kunnen onthouden, hoe beter ontwikkeld, hoe stabieler de hond.
Evenwicht is met zelfwaarneming (weten waar je lijf is en voelen wat het nodig heeft) en het zintuig zicht belangrijk voor het lichaamsbesef.

Evenwicht is de basis van alle motoriek (het kunnen bewegen). Balans betekent evenwicht bewaren zonder te bewegen.

De ultieme beweging is stilstaan (statisch evenwicht).
Héél langzaam uitgevoerde bewegingen vragen ook veel van je balans, evenwicht en motoriek (dynamisch evenwicht). Vooral wanneer je een rondje draait (roterend evenwicht) voel je dat vaak goed in je hoofd waar het evenwichtsorgaan zit. Iedereen weet dat het dan moeite kost om rechtop te blijven staan. Hoe sneller de beweging, hoe makkelijker het is om je evenwicht tijdens de beweging te bewaren. Verlies je je evenwicht? Een reflex helpt je om het evenwicht weer te vinden.

Door heel veel te spelen en bewegen ontwikkelt het gevoel voor evenwicht.
Een goed evenwicht bevordert de ontwikkeling van grove en fijne motoriek.

Een goede balans en evenwicht zorgen ook voor stevig staan! Letterlijk en figuurlijk!
Oefeningen voor balans, evenwicht en motoriek worden in de totaalaanpak van de (fysieke) socialisatie meegenomen.

De puppy stormbaan

De puppystormbaan heeft onder andere ten doel dat het lichaamsbesef verhoogd wordt. 
De puppystormbaan maakt de pups "harder", "stoerder", de pups moeten zich door de "wasstraat" heen wurmen, dat is best spannend in het begin. 
De pups moeten van een klein glijbaantje af, ook dat is best eng in het begin. 
De pups overwinnen hun eigen angsten en leren zo door te zetten, dat ze (letterlijk) niet voor één gat te vangen zijn. 
De pups worden hier weerbaarder van, belangrijk in hun latere leven. 

De schommel, deze hangt een 10 cm boven de grond. De pups klimmen er al snel op, en leren goed hun evenwicht te bewaren. De pups zijn niet onder de indruk van een plots bewegende of wiebelende vloer.

Door een ronde metalen buis lopen, een andere ondergrond, klinkt en ruikt anders, het loopt niet gemakkelijk door de ronde kanten.

De “wasstraat”: aan de bovenkant zijn een aantal pvc-buizen bevestigd die een beetje mee kunnen bewegen, maar niet te flexibel zijn. Om de pvc-buizen zitten zachte vloerwissers bevestigd. Hierdoor wordt de pups het zicht ontnomen. Om verder te kunnen in de stormbaan moeten ze zich hier letterlijk doorheen worstelen (tactiele gewaarwording).
Het vergt moed en durf om hier doorheen te gaan.
Doorzettingsvermogen wordt hier mee gekweekt.

Na de wasstraat volgt het schuine vlak omhoog. Goed voor de spieren en de motoriek. Het schuine vlak is ruw en relatief gemakkelijk beloopbaar.
Daarna bevindt zich er een plat vlak.
Even rust….

Na het platte vlak bevindt zich een kleine glijbaan.
Dan moet je de diepte in, het is glad. In het begin is dit heel spannend voor een pup. De pup moet zijn eigen angst overwinnen om er toch af te gaan. Van een glijbaan afgaan is een lichamelijke sensatie, en kweekt een goed lichaamsbesef.
Als de pups dit eenmaal door hebben, vinden ze het geweldig om dit te doen.

Na de glijbaan volgt er een houten slalom. Het lijkt een dichte wand voor de pups. Ze moeten de opening zoeken om door het kleine doolhofje te komen.
Oriënteren, oplossingsgericht denken, doorzettingsvermogen kweken.

De wiebelbrug, de houten golvende brug is opgehangen en beweegt zodra er een pup opstapt. In het begin is dit best even spannend.

Op een gegeven moment stormen de pups hierover heen, geen last van angsten voor een wiebelende ondergrond.

Overtuigd van hun eigen kunnen.

Het einde van de puppy stormbaan.

Nog even door de tunnel. 

Zodra de pups de puppy stormbaan goed kennen vinden ze dit prachtig om te doen.
Wanneer de in- en uitgang openstaan, gaan de pups zelfstandig, zonder enige aanmoediging de puppy stormbaan over.

De wandeling

De puppy stormbaan is één onderdeel van de (fysieke) socialisatie.
Er is nog een minstens zo’n belangrijk aspect. De wandeling….

Wat houdt de wandeling in, wat wordt daarmee bedoeld?

 De pups worden geboren in het woonhuis, in een puppykennel. De binnen kennel en met aansluitend de puppyweide is onderdeel van de kapschuur.
Met 4 weken oud worden de pups meerdere keren met een doggyride naar de puppyweide gebracht en weer terug naar huis.
Vanaf 5 - 5,5 weken oud lopen de pups heen en weer.
Op die leeftijd begint “de wandeling”.

De wandeling begint vanuit huis, dan richting de zandbult (zie foto hieronder).
De pups leren al heel snel op het gras te plassen en te poepen.
In het begin is het onhandig lopen, dan drommen ze om de benen heen en moet je heel goed uitkijken om niet op een pup te gaan staan.
Binnen een paar dagen snappen ze de bedoeling, dit trainen en conditioneren we ook, en lopen de pups gemakkelijker mee.

Het woonhuis links op de foto. De kapschuur rechts op de foto: met kantine, puppy binnen kennel en aansluitend de puppyweide ervoor.

De ruimte tussen de kapschuur en de Deel die aan het woonhuis vast zit. De grote zandbult aan het einde van de schuren.
Het weggetje naar het weiland achter op het perceel.
De wandelroute, uitlaatronde voor de pups, naar het grote veld.

De zandbult, van drainage zand, dit blijft zacht en mul.
De pups klimmen erop, rollen ervan af (in het begin), spelen erop en graven erin. Het is één groot feest.
Door heel veel te spelen en bewegen ontwikkelt het gevoel voor evenwicht.
Een goed evenwicht bevordert de ontwikkeling van grove en fijne motoriek. Een goede balans en evenwicht zorgen ook voor stevig staan! Letterlijk en figuurlijk!
Het zorgt voor sterkere spieren, pezen, banden en botten.
De zandbult is al jaren een onderdeel van de (fysieke) socialisatie.

Na het spelen, klimmen en klauteren op de zandbult gaat de wandeling verder naar het grote veld achter de boerderij. Het grote veld is ruim 1 ha groot en omheind. Er staan een aantal hindernissen op. En er ligt aan één kant een strook puin, dat is daar heel bewust neergelegd. Voor zowel fysieke als mentale socialisatie. En leuk om te leren zoeken.
Belangrijk voor de wandeling is de afwisseling van meelopen en letterlijk meters maken, conditie opbouwen en een deel klimmen en klauteren. Daar wordt het puin voor gebruikt en de hindernissen die op het veld staan.

Gewend om te klauteren en te klimmen. Niet gauw onder de indruk ergens van. 
Sterk in hun eigen lijf en daardoor ook sterker mentaal.
Gezonde sterke pups
.

Yin en Yang: Lichaam en geest zijn één.

De manier waarop de pups fysiek uitgedaagd worden heeft niet alleen maar effect op het lichaam. Ook mentaal doet dit wat met de pup.
De pups moeten hun eigen “angsten”, onzekerheden overwinnen, de puppy stormbaan is in het begin best eng. Voor het eerst een berg mul zand opklimmen valt niet mee, dat vergt moed. Een flink stuk lopen zijn ze ook nog niet gewend, dat vergt doorzettingsvermogen. Lopen over puin wat onprettig voelt en wiebelt is in het begin spannend, het vergt het nodige van de motoriek. Al klimmend en klauterend en uitdagingen overwinnend worden de pups niet alleen fysiek sterker, maar ook mentaal. Dit gaat hand in hand en versterkt elkaar onderling.

Gevolgen optimale (fysieke) socialisatie

Het bovenstaande concept is in de afgelopen 15 jaar ontwikkeld en verfijnd. Het blijft een ontwikkelingsproces. Blijven kijken naar de pups, wat zeggen zij. Wat geven ze aan, mee blijven groeien, evalueren en bijstellen.
Het is ons en andere mensen opgevallen dat de pups die bij de Hunneheide vandaan komen zo goed gesocialiseerd zijn. Gemakkelijk in omgang. Snel leren.
Bovenal de laatste 5 jaar GEEN HD  meer, terwijl er meer nesten zijn gefokt dan voorheen. Diverse pups naar diverse andere organisaties zijn gegaan en allen getest.
Het is een bewustwording, ook een wake-up call!
Hoe kan het dat de pups, honden die bij ons vandaan komen geen HD hebben, dat heeft een oorzaak. Die oorzaak zit in bewegen.

Mogelijke oorzaken/factoren voor HD zijn volgens bronnen van internet:

 

  1. Erfelijke eigenschappen/genetische factoren: Erfelijke eigenschappen spelen de grootste rol bij de ontwikkeling van deze aandoening. Tot op heden is echter nog geen gen ontdekt dat verantwoordelijk kan worden gehouden voor de ontwikkeling van HD. Ouderdieren met heupdysplasie kunnen een gezonde pup krijgen. En ouderdieren zonder deze aandoening kunnen een pup krijgen die deze aandoening wel ontwikkelt.
    -De belangrijkste factor is genetische aanleg. Door alleen maar met dieren te fokken die HD-vrij zijn, kan je het optreden van HD fors terugdringen. Het nadeel is dat dieren drager kunnen zijn van HD zonder het zelf te hebben. Fokken met een dier dat geen HD heeft, sluit dus niet uit dat de nakomelingen ook geen HD krijgen.
  2. Voeding: -Indien honden gevoed worden met een dieet dat veel calcium bevat, een foute calcium/fosfor verhouding of een hoog energiegehalte heeft, is de kans op het ontstaan van HD een stuk groter. Een goed dieet beperkt de kans op HD dus aanzienlijk.
    -Voorkom overgewicht. Zorg ervoor dat uw hond niet te zwaar wordt. Honden met overgewicht ontwikkelen vaak sneller heupdysplasie.
  3. Beweging: -Als laatste is beweging een factor. Als grote honden die nog erg jong zijn, dus voordat ze uitgegroeid zijn, fysiek al zwaar belast worden, is de kans op het ontstaan van HD ook groter. De vraag is dan wel weer wat een zware belasting inhoudt. Hier is geen duidelijk antwoord op. Wij adviseren u in ieder geval om uw hond niet naast de fiets te laten rennen. Lekker een stuk wandelen kan natuurlijk wel.
    - Ook een 
    verkeerde belasting van de gewrichten in het eerste levensjaar kan een factor zijn. Bijvoorbeeld traplopen, hollen op gladde vloeren en rennen achter stuiterende tennisballen. Het maken van lange wandelingen met een pup kan funest zijn. De nog niet volgroeide gewrichten raken dan overbelast, waardoor kraakbeen en bot op een verkeerde manier gaan groeien.
    - Leer uw pup goed bewegen. Bij jonge honden moeten de bekkenspieren nog zich ontwikkelen. Leer uw pup vanaf jonge leeftijd goed bewegen en voorkom overbelasting. Wilt u meer weten hoe u uw pup goed leert bewegen? Neem contact op met uw dierenarts.

Punt 1 en 2, erfelijke eigenschappen en voeding, daar zijn de meningen aardig gelijkgestemd, en dat lijkt ook logisch. Dat er goede ouderdieren nodig zijn om gezonde pups te kunnen fokken is vanzelfsprekend. Dat de pups ook goed uitgebalanceerd voer moeten hebben is ook logisch en inmiddels door onderzoek onderbouwd.


Bewegen

Echter punt 3, BEWEGEN, daar lopen de meningen uiteen. 
Dan staat er: “Leer uw pup vanaf jonge leeftijd goed bewegen en voorkom overbelasting. Wilt u meer weten hoe u uw pup goed leert bewegen? Neem contact op met uw dierenarts.”
Dan zou ik toch eerder naar een dierenfysiotherapeut gaan dan naar een normale dierenarts.

Dan dit advies: “Ook een verkeerde belasting van de gewrichten in het eerste levensjaar kan een factor zijn”, suggereert dit advies nu dat je zeer voorzichtig moet zijn tijdens het eerste levensjaar?

Al met al, het is niet echt duidelijk wat nu WEL of juist NIET goed is.  
Er wordt met name gepraat over wat je NIET moet doen, maar niet over wat je juist WEL zou moeten doen. Over dit onderwerp is weinig te vinden.

Kijken naar je hond, kijken naar de pups. Wat geven die aan, waar zijn ze aan toe, wat kunnen ze aan.
Ergens is dit “vanzelf” ontstaan, meebewegen en ontdekken wat een pup aankan.
En dat is vaak vele malen meer dan menigeen denkt of beseft.
Het is ontstaan dat we gingen wandelen met de pups, om ze uitdaging te geven, nieuwe prikkels, fysiek uitdagen.
In eerste instantie vanuit de gedachte een pup goed te socialiseren.
Gaandeweg kwam de bewustwording van de fysieke socialisatie.

In 2022 heb ik een knieprothese gekregen, de operatie is prima verlopen, voor de desbetreffende arts lopende band werk. Maar het revalidatieproces, wat was dat pittig! Twee keer daags fysiotherapie, opnieuw leren lopen. Je balans leren te vinden met een kunstknie.
Ik heb heel veel geleerd in die periode, hoe belangrijk bewegen is. Hoe heftig soms ogenschijnlijk kleine oefeningen kunnen uitpakken. Het heeft mij doen beseffen hoe belangrijk het is wat we doen.
Dat er onbewust enorm hard gewerkt wordt aan lichaamsbesef, balans, evenwicht, motoriek en conditie bij de pups die gefokt worden en hier opgroeien. 

Een veulen loopt met 2 dagen oud al in een weiland rond te huppelen, en ja, dat is een nestvlieder, het kan vanaf een paar uur oud al de ouder volgen.

Een pup is een nestblijver en is langer afhankelijk van een hol. Echter na drie weken komt een pup wel al uit een hol en verkent het de omgeving. Een omgeving die niet begrensd is.
De meeste fokkers houden pups tot 7-8 weken in een relatief kleine ruimte.
 

Een röntgenfoto van het skelet van een pup, je ziet er heel veel “ruimte” zit tussen de botten. Op zo’n foto lijkt het of de pup maar gammel in elkaar zit. Echter niets is minder waar! Wat je op de foto niet kunt zien, is het KRAAKBEEN. Een pup is nog zeer flexibel juist door het kraakbeen. Om sterke botten, spieren, pezen en banden te genereren is het juíst belangrijk om in ruime mate te bewegen.
Bewegen is juist nodig om HD te voorkomen.

Het is ook begrijpelijk dat de meeste pups bij een fokker minder ruimte hebben dan in de natuur.
De meeste pups liggen in huis. Misschien is er een tuin waar de pups in mogen.
En natuurlijk is de fokker bezorgd om de gezondheid van de pup, je wilt niet dat een pup iets overkomt.
Dat ga je dan niet opzoeken.
Helemaal niet als er de opvatting is dat de pup zo kwetsbaar is en bij “overbelasting” (wat is overbelasting?) HD kan ontwikkelen.
MAAR IS DAT WEL ZO?

Al met al is er bij ons de overtuiging ontstaan dat de “gemiddelde” pup te weinig fysiek uitgedaagd wordt.
Dat het ontbreken van lichaamsbesef, balans, evenwicht, motoriek en conditie wel eens de oorzaak kan zijn van het krijgen van HD.
Heeft een pup te weinig fysieke socialisatie gehad, en is deze eigenlijk achter in zijn ontwikkeling, dan krijg je inderdaad veel gauwer een blessure op een gladde vloer, of door te ruw spel.
Het lichaam heeft te weinig bagage meegekregen in de eerste 8 weken.
Eigenlijk is dit heel logisch. Als je weinig beweegt wordt je gesteldheid zwakker. Of het nu mens of dier is. 
Mensen zijn pas heel laat volwassen en heel laat volgroeid, kinderen rennen en ravotten, daar worden ze sterk van.
Kinderen ontwikkelen geen sterke botten, spieren, pezen en banden door de hele dag binnen te zitten.

We hebben hier de mogelijkheid om de pups fysiek goed uit te dagen, de locatie leent zich hier uitmuntend voor.
Er is veel geïnvesteerd om de pups zo optimaal en gemakkelijk mogelijk (fysiek) te socialiseren. 

Lekker wandelen met de pups en moeders op het grote veld. Het gaat als vanzelf.
Het voelt ook heel natuurlijk om het zo te doen. Bewerkelijk?  Ja. Goede resultaten? Ja. 

Graag willen we onze inzichten delen met u. Opdat een ander er ook zijn voordeel mee kan doen.

Wilt u nog meer weten, we organiseren workshops waaraan u kunt deelnemen, zie hieronder de data van de workshops. 
U kunt al uw vragen stellen en u krijgt een rondleiding zodat u met eigen ogen kunt zien hoe alles is vormgegeven, u mag het zelf beleven.

WORKSHOP:  fokken en (fysieke) socialisatie 

Data:
- donderdagavond 23 maart 2023 van 19.00-21.00 uur. 
- donderdag avond 20 april 2023 van 19.00-21.00 uur. 
- donderdagavond 25 mei 2023 van 19.00-21.00 uur. 

Kosten: € 35,00 per deelnemer. 
Maximaal aantal deelnemers: 24
Opgave per mail: glveneboer@gmail.com 
Locatie: De Hunneheide, Zeijerweg 32, 9487TB, Ter Aard 
(vriendelijk verzoek geen honden mee te nemen)